Aktuelnosti

Odgovorno ponašanje akademske zajednice za kvalitetno visoko obrazovanje – zaključci okruglog stola “Akademski integritet – uslov bez kojega se ne može”

Okrugli sto na temu „Akademski integritet – uslov bez kojega se ne može“ održan je u ponedjeljak, 20. februara 2023. godine u Hotelu Cue u Podgorici.

Okrugli sto je okupio predstavnike Ministarstva prosvjete, Etičkog komiteta, kao i brojne predstavnike akademske zajednice.

Uvodno izlaganje je imao gospodin Goran Danilović, vršilac dužnosti direktora Agencije za kontrolu i obezbjeđenje kvaliteta visokog obrazovanja, koji je istakao značaj jačanja akademskog integriteta, kao jednog od najvažnijih uslova bez kojeg se ne može jačati kultura kvaliteta na ustanovama visokog obrazovanja. Kvalitet visokog obrazovanja ne može da postoji bez čestitog, objektivnog, otvorenog, odgovornog ponašanja cijele akademske zajednice uz poštovanje slobode u nastavi i istraživanju, uključujući akademsko osoblje, studenate, ali i spoljne evaluatore u postupcima akreditacije studijskih programa i reakreditacije ustanova visokog obrazovanja.

On je istakao da se mnogo veći i razvijeniji sistemi visokog obrazovanja suočavaju sa istim izazovima kada je riječ o primjeni načela akademskog integriteta. Sa druge strane, naglasio je, da su sistemi koje karakteriše visoka reputacija, utemeljena na visokim standardima i kvalitetu obrazovanja stekli takav status upravo jačanjem načela akademske čestitosti.

Tokom izlaganja, gospodin Danilović se osvrnuo na rezultate koji su postignuti u prethodnom periodu kao što je razvoj i usvajanje dopunskog standarda o akademskom integritetu koji će se koristiti tokom institucionalnih evaluacija a koji je razvijen kroz projekat „Kvalitetno obrazovanje za sve“ uz podršku kancelarije Savjeta Evrope. Kao nastavak uspješne saradnje, on je najavio realizaciju pilot evaluacije dopunskog standarda o akademskom integritetu, koja će imati za cilj testiranje standarda kroz njegovu praktičnu primjenu na ustanovama visokog obrazovanja. Na ovaj način, uz pomoć ustanova visokog obrazovanja, dobiće se ocjena standarda odnosno, preporuke da li je standard potrebno unaprijediti i prilagoditi potrebama crnogorskog sistema visokog obrazovanja. Sa druge strane, pilot evaluacija će pomoći ustanovama visokog obrazovanja da testiraju svoje interne sisteme obezbjeđenja kvaliteta kroz ocjenu stepena ispunjenosti svih kriterijuma definisanih dopunskim standardom o akademskom integritetu.

Predsjednica Etičkog komiteta, prof. dr Mara Šćepanović se osvrnula na rezultate i inicijative koje je Etički komitet realizovao, od donošenja Zakona o visokom obrazovanju i podzakonskih akata. U svom izlaganju, prof. Šćepanović je istakla da je u procesu kreiranja i očuvanja akdemskog integriteta, važna uloga ustanova visokog obrazovanja jer upravo one stvaraju svršene studente kao ljude od integriteta a koji će dalje prenositi znanje ali i osnovne postulate o akademskoj čestitosti. Ona je zaključila da su promocija i formalizacija, kao i prepoznavanje problema o akademskom integritetu i svih inicijativa i postulata o akademskoj čestitosti izuzetno važni za podizanje i jačanje svijesti institucija a kroz to i pojedinaca.

Gospodin Miloš Bošković, predstavnik kancelarije Savjeta Evrope je naglasio značaj projekta “Kvalitetno obrazovanje za sve” navodeći brojne rezultate koji su realizovani kroz ovaj projekat, i najavio buduće inicijative koje će se realizovati u narednom periodu a tiču se jačanja akademskog integriteta u crnogorskom sistemu visokog obrazovanja. Samo neki od rezultata su donošenje Zakona o akademskom integritetu, uspostavljanje organizacionih tijela na ustanovama visokog obrazovanja kao rezultat primjene Zakona, donošenje podzakonskih akata kao i brojne promotivne aktivnosti koje su sprovedene sa ciljem podizanja svijesti u akademskoj sredini ali i široj javnosti kada je riječ o važnosti primjene načela akademskog integriteta ali i oblika neakademskog ponašanja i evantualnih situacija koje nastaju kao posljedica takvog ponašanja. Podsjetio je i da će upravo pilot evaluacija dopunskog standarda o akademskom integritetu ukazati na  prednosti i nedostatke Zakona o akademskom integritetu.

Učesnici na okruglom stolu imali su priliku da čuju izlaganje Klemena Šubica iz Nacionalne agencije za kvalitet u visokom obrazovanju Republike Slovenije koji je bio angažovan kao ekspert na razvoju dopunskog standarda o akademskom integritetu i izradi Analize sistema obezbjeđenja kvaliteta u visokom obrazovanju i Zakona o akademskom integritetu. On je naglasio da su adekvatna komunikacija i javne diskusije, kao što je ovaj okrugli sto, a koje se bave pitanjima akademskog integriteta i koja okupljaju sve učesnike sistema visokog obrazovanja ključni za uspješnu implementaciju svih novih inicijativa u jednom sistemu.

U drugom dijelu okruglog stola, učesnici su imali priliku da kroz diskusiju ukažu na izazove sa kojima se srijeću u procesu primjene načela akademskog integriteta, da podijele primjere dobre prakse kao i da daju predloge i sugestije kako da se kroz zajedničke inicijative jača akademski integritet u crnogorskom sistemu visokog obrazovanja ali i u društvu uopšte.

Istaknuti su primjeri prakse koji se sprovode na ustanovama visokog obrazovanja, kroz promotivne elemente, razvoj edukativnih alata za studente, uspostavljanje tijela i normiranje pravila koja se bave disciplinskim postupcima i sl.

Učesnici okruglog stola su konstatovali da je u procesu jačanja akademskog integriteta važno da ustanove razvijaju kritičko mišljenje kod studenata, kako kroz preventivnu edukativnu ulogu tako i kroz jačanje mentorskih uloga profesora čiji je zadatak da usmjeravaju i pomažu studentima u razvijanju kulture akademskog integriteta. U tom procesu, ustanove su vrlo često fokusirane samo na studente a da znaju da izostanu i oni kritički aspekti samoevaluacije i unapređenja kvaliteta na ustanovi i među zaposlenim.

Na kraju je zaključeno da inicijative kao što je ovaj okrugli sto mogu da imaju samo pozitivne efekte kada je riječ o jačanju akademskog integriteta i podizanja svijesti o važnosti ove teme za društvo, i da će pilot evlauacija koja će započeti već u narednih par dana samo doprinijeti unapređenju kulture kvaliteta kroz ocjenu i unapređenje dopunskog standarda poštujući specifičnosti crnogorskog sistema visokog obrazovanja.

 

Font Resize